Warmtepomp
Heb je plannen om te verduurzamen? Wil je van het gas af? Denk eens aan een warmtepomp. Hier kun je ervaringen lezen van mensen die je voorgingen!
We zijn er helemaal klaar mee!
Door: Mary Hommel en Karel de Vries
Geplaatst: 25 april 2023
Een beetje cryptisch deze zin om een artikel te beginnen.
Wij, Mary en Karel, vinden het leuk om dingen te verzinnen, een beetje crea-Bea zou je kunnen zeggen. Mary ontwerpt leuke cadeaus in haar hobbyshop en ik (Karel) is meer bezig met technische verzinsels op verschillende vlakken. Onder andere energiebesparing.
Natuurlijk doen wij dit voor een mindere afhankelijkheid van derden, lagere vaste lasten, comfort en het milieu, de volgorde mag u zelf bepalen.
Uitgesplitst is de “mindere afhankelijkheid” versneld door de situatie die nu heerst in de wereld van aardbevingen (ook in ons eigen land), oorlog en grote mogendheden die voor ons bepalen. Met als drijfveer: geld.
De “lagere vaste lasten” bereiken we wel met een hoger investering in één keer, maar kapitaal op de bank rendeert ook niet, de energierekening komt iedere maand terug.
Een veel gehoord advies momenteel is: zet de kachel een paar graden lager. Op de televisie en in de media werd uitgebreid belicht dat dit voor veel mensen tot onacceptabele situaties heeft geleid. Mede door de ‘graaiers’ in de wereld hebben veel medemensen deze winter als “oncomfortabel’ ervaren.
Niet geheel onbelangrijk is het “milieu” zie de rampen als aardbevingen, overstromingen, droogte, opwarming en geweld om geld. Ik ben zeker geen doemdenker, maar als iedereen een stapje zet komt het misschien zover dat we nog een paar eeuwen bij kunnen tekenen.
Misschien vraagt u zich dan af wat wijzelf hebben gedaan in een poging het tij te keren. Bij aankoop van ons huis hebben we een hoog-rendement centrale verwarmingsketel laten plaatsen met radiatoren in plaats van de oude heteluchtverwarming en de oude elektrische boiler. Daarna dakisolatie en later de spouwmuur geïsoleerd. Ook alle ramen werden vervangen door dubbelglas en later HR++ glas in de verblijfsruimten. In 2012 de eerste zonnepanelen geplaatst waardoor onze elektrische energiebehoefte volledig werd afgedekt.
De vloerisolatie maakte de warme deken van het huis helemaal af. In november 2023 werd de centrale verwarming (op gas; was niet meer de eerste) vervangen door een volledig elektrische lucht-waterwarmtepomp en in december 2023 werd de gasmeter verwijderd. Nu is in de afgelopen week onze zonnestroominstallatie vervangen door een daglichtinstallatie met een hoger rendement waardoor wij hopelijk onze energiebehoefte voor de woning en bewoners kunnen afdekken.
Na het lezen denkt u misschien dat wij veel geld kwijt zijn en ja, het was niet gratis. Alle nog niet afgeschreven zaken hebben wij aangeboden aan derden voor een tweede leven op een andere locatie. Vakantiereizen naar verre warme oorden of opgespoten sneeuwgebieden is aan ons niet besteed. Wij kiezen voor een comfortabel leven op ons eigen behagelijke stekje in ons mooie Berkhout en dat mag ook wat kosten.
Met groeten van Mary en Karel.
Al energiebesparend van het gas af.
Door: Mary Hommel en Karel de Vries.
Geplaatst: 11 januari 2023
Na onze bijdragen over energiebesparende maatregelen onder de verwijzing “energie besparen is besmettelijk” hebben wij een grote stap gemaakt. De in oktober 2022 geleverde All-electric warmtepomp is op 24 november opgeleverd en functioneert. Na het inregelen van enkele kleine zaken werkt hij of is het een zij, helemaal naar tevredenheid van ons. Gelukkig kon en mocht deze 6 KW Daikin All-electric warmtepomp in december bij temperaturen ruim onder nul zijn spierballen laten zien. Bij temperaturen zelf gemeten en via weerstation Berkhout ontvangen waarden van minimaal -8.4 tot -3.2 maximaal overdag was het geen enkel probleem om onze na-geïsoleerde woning uit 1967 op temperatuur te houden. Overdag 20, ’s avonds 21 en ’s nachts 18 graden.
Even zoeken naar de gasleiding...
Hoe is het verlopen deze installatie. Daar kunnen wij u wel even meer over vertellen. Nadat de warmtepomp afgeleverd was bij ons thuis hebben wij een maandje gewacht tot de installateur tijd had om deze te plaatsen. Deze mensen hebben het zeer druk en de totale wachttijd van bestellen tot werkend opgeleverd van 5 maanden is ook heel snel in deze tijd. De installateur is gespecialiseerd en plaatst en onderhoud ook alleen maar warmtepompen. Wij hebben gekozen voor een All-electric installatie (1fase/230volt) nadat blijkt uit de warmteverliesberekening dat een hybridepomp in onze situatie gezien alleen maar een tussen oplossing zou bieden. Natuurlijk is het ook van belang dat de ruimte aanwezig is om een dusdanige installatie te plaatsen. Ons aangeschafte lucht/water systeem met 180 liter warmwaterboiler heeft een binnen- en buitenunit.
Geen gas meer nodig: de leiding wordt verwijderd.
De buitenunit heeft een plekje gekregen aan de buitenmuur, mooi uit zicht en de binnenunit staat in de garage. Vanaf de binnenuit zijn de aftakkingen gemaakt naar het centrale-verwarming-systeem welke nog steeds functioneert met de bestaande radiatoren met ventilatoren. (zie eerdere artikel). Ook zijn voor de water en elektra aansluiting leidingen geïnstalleerd.
Het meest spannende van een All-electric warmtepomp is natuurlijk het verbruik. Een veel gehoorde uitroep is dat het een vermogen aan stroom gaat kosten. Daar kan ik nu nog geen duidelijke antwoorden op geven maar wel wat waarden over de afgelopen 6 weken. Tot heden hebben wij verbruikt voor verwarming in de afgelopen 6 weken, 24 november ’22 tot en met 5 januari ’23, 545 kWh wat neer komt op 91 kWh per week en 13 kWh per dag gemiddeld. In deze december zat ook de vorstperiode (28 kWh per dag). Voor warmwater komt daar 108 kWh bij inclusief opstart en legionella programma. Met de wetenschap dat iedere kubieke-meter 9,769 kWh energie levert kunt u narekenen of het duur is of meevalt .
Hebben wij u kunnen prikkelen met onze artikelen bent u natuurlijk van harte uitgenodigd om eens te komen kijken en/of te brainstormen en natuurlijk zijn wij nog steeds de blijde bewoners van een huis in Berkhout.
Zijn wij nu klaar vraagt u zich misschien af? Nee, in maart komen er enkele zonnepanelen bij en natuurlijk heeft u nog recht op een update van alle bevindingen. Kleine aantekening, de gasmeter is verwijderd en onze energierekening nihil.
Warmtepomp Berkhout
Door: Kees Wiersum
Geplaatst op: 3 april 2021
We moeten van het gas af. Gas uit Groningen is geen vanzelfsprekendheid meer. Gas is niet oneindig en de winning geeft veel problemen. En dan zijn er de klimaatakkoorden van Parijs nog. Maar wat dan? Moeten we onszelf afhankelijk maken van een land met een wispelturig bewind die naar believen de gaskraan kan dichtdraaien? En nog iets, de laatste jaren is de gasprijs alleen maar gestegen. We moeten dus af van gas als verwarming voor onze huizen, maar hoe?
Al snel komt dan de warmtepomp in beeld. Maar wat is een warmtepomp eigenlijk?
Simpel gezegd werkt een warmtepomp als een airconditioning, maar dan in omgekeerde richting. Er wordt lucht (of water, maar ook geothermie, aardwarmte dus) van buitenaf aangezogen die met behulp van een warmtewisselaar wordt omgezet in warmte (=energie).
Natuurlijk is het vele malen beter om direct bij de nieuwbouw van een huis ook een warmtepomp te installeren. Er kan dan tijdens het ontwerp van het huis precies bepaald worden wat voor type er voor de nieuwbouwwoning geïnstalleerd moet worden. Ook zijn de eisen voor isolatie voor nieuwbouw tegenwoordig vele malen beter.
Maar hoe wordt een warmtepomp ervaren? Wat is het energieverbruik (van elektriciteit, tenslotte werkt een warmtepomp op elektriciteit)? Hoe werkt een warmtepomp in winterse omstandigheden wanneer de temperatuur van de buitenlucht soms ver onder nul is?
Fujitsu waterpomp, type Waterstage WH11F
Praktijkvoorbeeld in Berkhout
We vroegen het mevrouw Dol, sinds kort bewoonster van een vrijstaand nieuwbouwhuis te Berkhout. Haar woning werd opgeleverd in 2020. Het betreft hier een huis met een oppervlakte van 84,8 m2 en een inhoud van 540 m3
Omdat een goed geïsoleerd huis essentieel is voor de goede werking van een warmtepomp hadden we ook enige vragen betreffende de isolatie van het nieuwbouwhuis. Uiteraard is het huis prima geïsoleerd en voorzien van dubbel glas (met natuurlijke ventilatie in de ramen).
In het huis is een Fujitsu waterpomp, type Waterstage WH11F met een 300 liter boiler geïnstalleerd.
Vaak wordt gedacht dat een warmtepomp hinderlijk geluid zou produceren maar volgens de bewoonster is de installatie geluidsarm; doordat er geen pompfunctie voor grondwater of warmte is is alleen het normale geluid van de mechanische ventilatie hoorbaar in huis.
De Waterstage lucht-waterwarmtepomp bestaat uit een binnen- en een buitendeel. De buiten-unit is doormiddel van koeltechnische leidingen verbonden met de binnen-unit.
De warmtewisselaar van de buiten-unit neemt warmte uit de buitenlucht op en geeft deze af via de binnen-unit aan de vloerverwarming, convectoren, radiatoren of sanitair warm water. Een warmtepomp verwarmt dus door warmteverplaatsing en niet door verbranding van gas. Ze verbruikt enkel elektriciteit om de pomp te laten functioneren. Een extra voordeel is dat een warmtepomp, dankzij het omkeermechanisme, ook kan koelen. Deze aircofunctie is optioneel en kan een invloed hebben op de EPC van de woning.
Binnen: unit en boiler; buiten: de buitenunit
Energieverbruik
Omdat het huis nog maar een jaar oud is, is het moeilijk om een inschatting van het jaarlijkse stroomverbruik te maken. Op deze vraag antwoord mevrouw Dol laconiek: ‘Geen idee. Ik heb zonnepanelen die 6500kw opleveren en dat moet afdoende zijn’.
Het huis is voorzien op de begane grond met lage temperatuur vloerverwarming (vloerverwarming hoeft niet meer dan 30 graden warm te zijn), evenals de badkamers. Deze laatsten hebben tevens een elektrische radiator.
Vooralsnog hebben de slaapkamers en zolder geen verwarming. Mevrouw Dol denkt op termijn een infrarood paneel of een airconditioner (die ook kan verwarmen) aan te schaffen.
Koken geschied op een inductiekookplaat, geheel elektrisch dus.
Was het koud afgelopen winter?
Er is geen aanvullende verwarming geïnstalleerd (bijvoorbeeld een houtkachel of infraroodpanelen). Dit was, ondanks de vorst van afgelopen winter, ‘absoluut niet noodzakelijk’. Mevrouw Dol is hier zeer stellig in.
De warmtepomp alleen voldoet, óók in een vorstperiode. De elektrische radiatoren in de badkamers zijn nog niet aan geweest. Het comfort van de warmtepomp is prima, de temperatuur is heerlijk constant.
De reden dat ze koos voor een warmtepomp is een eerdere ervaring die ze heeft in haar vorige woning: ‘In mijn vorige woning had ik al aardwarmte en nu luchtwarmte. Het is een fijn constant systeem. Geen lelijke radiatoren’.
Tips
We vroegen nog even door of ze nog tips heeft voor mensen die ook een warmtepomp overwegen.
‘Het is wennen in het begin. Ik heb nu 8 jaar een warmtepomp en je moet accepteren dat de warmte niet makkelijk te stellen is, dus altijd constant. Als het weer plotseling omslaat, kan het dus wat fris aanvoelen. Tip; dekentje bij de bank.
Een houtkachel gaat NIET samen met een luchtwarmtepomp. Dan raakt het systeem van slag. Een boiler is ook wennen, omdat je dus niet onbeperkt warm water hebt. Het is prima voor normaal gebruik, maar als iemand een vol bad wil en een ander wil daarna douchen, moet die misschien even een half uur wachten totdat er weer warm water is (tevens afhankelijk of je eco- stand of comfort-stand hebt).
Laag temperatuur vloerverwarming houdt in dat deze niet echt heel warm aanvoelt, maar wel behaaglijk. Dit type vloerverwarming heeft wel beperkingen met je vloerkeuze. Klik-PVC is minder geschikt dan geplakt PVC, een houten vloer kan echt niet, hetzelfde geldt voor vloerbedekking. Beiden isoleren teveel. Ik heb een keramische vloer met houtlook. In mijn vorige woning had ik leisteen. Steen geleidt de warmte het best en heb je het meeste profijt. In mijn vorige woning had ik ook op de 1e verdieping en zolder vloerverwarming. Dat is niet aan te raden, want het blijft te warm’.
Kortom, een warmtepomp is zeker een aanvaardbaar alternatief, mist je huis goed geïsoleerd is. Voorts zal het enig wennen zijn maar dat was het ook toen de mensen van kolen naar gas gingen…